Korozyon Nedir? Korozyon Türleri Nelerdir?

Sanayi Devrimi ile birlikte metallerin insan hayatında daha yaygın bir şekilde kullanılmaya başlaması, beraberinde bazı sorunların da ortaya çıkmasına neden olmuştur. Metallerde yaşanan olumsuzluklar arasında korozyon ilk sırada yer almaktadır. Bu noktada korozyon nedir sorusuna verilecek cevap büyük öneme sahiptir.

Metal maddelerin bulundukları ortamla girmiş oldukları elektromanyetik etkileşimler korozyon olarak adlandırılmaktadır. Bu durum, metallerin metalik özelliklerini kaybetmelerine ve giderek zayıflayarak nihayetinde de tamamen işlevsiz hale gelmelerine neden olmaktadır.

Daha anlaşılır bir ifadeyle korozyon, kanser hücrelerinin insan bedeni üzerinde yarattığı etkinin metallerde yaşanmasını sağlamaktadır.

Korozyonun oluşumuna neden olan farklı unsurlar bulunmaktadır. Bunların başında nem gelmektedir. Metallerin nemli ortamlarda kullanılması, zaman içerisinde korozyonun ortaya çıkmasına ve çıktıktan sonra da hızla ilerleyerek metali kullanılamaz hale getirmesine yol açmaktadır. Nemin yanı sıra aşırı sıcak da metallerin korozyona uğrama nedenleri arasında yer almaktadır. Özellikle endüstriyel alanlarda bu tür korozyona daha sık rastlanabilmektedir.

Tuz ya da tuzlu su da korozyon yaşanmasına yol açan bir diğer faktördür. Deniz civarında kullanılan metallerde bu sorun görülmektedir. Metallerin korozyona karşı dirençlerini arttırmak ve kullanım ömürlerini uzatmak adına paslanmaz metaller tercih edilmektedir.

Nikel ya da krom gibi malzemelerle zenginleştirilmiş olan paslanmaz malzemeler, metalin normal haline göre çok daha dirençli olmasını sağlamaktadır.

İlginizi Çekebilir: Paslanmaz Çelik Ürünleri Nelerdir?

Korozyon Türleri Nelerdir?

Korozyon nedir sorusuna yanıt verdikten sonra üzerinde durulması gereken hususlardan biri de korozyon çeşitleridir. Esasında korozyon denildiği zaman tek bir olay gibi algılansa da bu olayın farklı türlerinin olduğu bilinmelidir. Sık görülen korozyon türleri şu şekilde sıralanabilmektedir:

Çukur korozyonu,
Üniform korozyon,
Galvanik korozyon,
Tane sınırları korozyonu,
Seçimli korozyon,
Erozyon korozyonu

Çukur Korozyonu

Çukur korozyonu, korozyona neden olan etkenlerin çok güçlü olduğu durumlarda ortaya çıkmaktadır. Metal yüzeylerde çukurlar oluşturan korozyon türü, bu şekilde adlandırılmaktadır. Bu korozyon türünde metal yüzeyindeki çukurlar giderek büyümekte ve zaman içerisinde metalin kırılmasına ya da işlevinin tamamen kaybolmasına yol açmaktadır. Çukur korozyon, metalin en iç kısımlarına kadar etki edebilecek güce sahiptir. Genellikle agresif iyonlar bu korozyon türüne neden olmaktadır. Çukur korozyon, metalin tamamında değil; belirli bölgelerinde görülmektedir.

Üniform Korozyon

Bu korozyon türü, aynı zamanda basit korozyon ya da genel korozyon olarak da adlandırılmaktadır. Üniform korozyonda metalin tüm yüzeyinde eşit miktarda korozyon dağılımı görülmektedir. Alüminyum malzemelerde ya da içerisinde alüminyum bulunan alaşımlarda üniform korozyon görülme ihtimali çok düşüktür. Genellikle paslanmaz niteliği olmayan çeliklerde ve demirlerde görülmektedir. Üniform korozyona neden olan etkenlerin başında, metalin doğrudan hava, su ya da toprak ile temas etmesi bulunmaktadır.

Galvanik Korozyon

Birbirleriyle etkileşim halinde olan ve birbirlerinden farklı elektrot potansiyeline sahip olan malzemelerin yarattığı korozyon, galvanik korozyon olarak adlandırılmaktadır. Standart elektrot potansiyeli düşük olan metallerin galvanik korozyona uğrama riski daha yüksektir. Tersi durumda ise galvanik korozyon yaşanma sıklığı artmaktadır. Metalin kullanıldığı ortamdaki sıvılar ya da nem bir elektrolit görevi görmekte ve bu durum da galvaniz korozyon hücresi oluşmasına yol açmaktadır. Özellikle metalik malzeme çiftlerinin bağlantı noktalarında galvanik korozyona daha sık bir şekilde rastlanmaktadır.

Tane Sınırları Korozyonu

Bu korozyon türünün görülme sıklığı yüksek değildir. Tane sınırları korozyonunda metal malzemenin yapısında bulunan taneciklerin sınırları boyunca korozyon görülmektedir. Bu görüntü çoğu zaman susuzluktan çatlamış bir toprağı andırmaktadır. Tane sınırları korozyonu genellikle ısıl işlem görmüş metal türlerinde rastlanan bir korozyon türüdür.

Metal malzemelerde kullanılan karbon ile kromun birbirleriyle girdikleri tepkime, metalin tanecikleri arasında boşlukların oluşmasına neden olmaktadır. Bu boşluklar metalin korozyona karşı zayıf halkalarını oluşturmaktadır. Metalin korozyon riski barındıran ortamda kullanılmaya başlamasıyla birlikte de bu zayıf halkalardan korozyon ortaya çıkmakta ve parçacıkların sınırları boyunca devam etmektedir. Endüstriyel paslanmaz çelikler ile alüminyumun kullanıldığı alanlar, tane sınırları korozyonunun en sık görüldüğü alanlardır.

Seçimli Korozyon

Korozyon türleri içerisinde seçimli korozyonun görülme sıklığı çok yüksek değildir. Bu korozyon türünde genellikle alaşım içerisinde bulunan metallerden biri korozyona uğrarken, diğerleri normal yapısını koruyabilmektedir. Korozyonun belirli bir metali seçmesi ve yalnızca ona etki etmesi nedeniyle bu şekilde adlandırılmaktadır. Bu korozyon türüne daha çok pirinç alaşımlarda rastlanmaktadır. Özellikle alaşım içerisinde bulunan çinkonun pirinçten uzaklaşması ile bu durum ortaya çıkmaktadır.

Erozyon Korozyonu

Erozyon korozyonu, metal yüzeylerde oluşan türbülanslı sıvının hızlı akışından dolayı, korozyon ve erozyonun birleşmesidir. Genellde boruların içlerinde görülürler. Türbülansın ana nedeni çukurlaşmadır. Türbülanslı olduğunda erozyon oranı artmaktadır ve borularda sızıntılar meydana gelebilir.

Erozyon korozyonu, kötü işçilikten de kaynaklanabilir. Montaj işleminde borulardaki çapaklar giderilmezse bu iç çapaklar lokal türbülansa neden olur ve sıvının düzgün akışını engelleyebilir.

Korozyon Nasıl Önlenir?

Korozyonu önlemenin pek çok yolu vardır. Bunlardan bazıları şu şekildedir;

Paslanmaz çelik veya alüminyum gibi aşındırıcı olmayan metaller kullanmak.
Metal yüzeyin temiz ve kuru kaldığından emin olmak.
Kurutma malzemeleri kullanmak.
Gres, yağ, boya veya karbon fiber kaplama gibi ürünler kullanmak.
Yeraltı boruları ile örneğin kireçtaşı ile bir dolgu tabakası döşemek.
Katodik koruma sistemi sağlamak için kurban anot kullanmak.
Korozyon önleyiciler kullanmak.

Bu yazımızda korozyon ve korozyon türleri ile ilgili bilgiler vermeye çalıştık. Daha fazla bilgilendirici içerikler için diğer blog yazılarımızı göz atabilir, iletişim kanalları aracılığı ile iletişime geçebilir ya da ürünlerimizi inceleyebilirsiniz

Paslanmaz, Paslanmaz Çelik