Paslanmaz Çelik Karışımında Hangi Formül Kullanılır?

Paslanmaz çelik, endüstriyel ve gündelik yaşamın birçok alanında kullanılmaktadır. Paslanmaz çelik, parlak yüzeyi ve dayanıklı yapısıyla birçok alanda kullanılmaya ve pazarlanmaya devam etmektedir. Teknolojinin gelişmesi ile günlük yaşama uyarlanmaya başlayan paslanmaz çelikler kullanım alanlarına göre farklı çeşitlerde üretilmektedir. Paslanmaz çelik formül ve elementleri için okumaya devam edin.

Paslanmaz çelik, ismini oksitlenmeyen yapısından alırken krom ve karbon elementlerinin kullanıldığı bir alaşımdan almaktadır. Üretiminde kullanılan malzemeler ile küf, kir ve pas yapmazken elementlerin miktarına ve çeliğin kalınlığına göre diğer malzemelerden daha dayanıklıdır. Paslanmaz çelik karışımında hangi formül kullanılır ve hangi malzemeler kullanılır, soruları merak edilmektedir. Bu sorulara bu içeriğimizde detaylı olarak yanıtlar vermeye çalışacağız.

Paslanmaz Çelik Hangi Maddelerden Oluşur?

Çelik, eski çağlardan bu yana kullanılmaktadır. 20. Yüzyılın başlarında çeliğin ticareti yapılmaya başlandı. Henry Bessemer 1856 yılında yaptığı deneylerde erimiş demire oksijen vererek karbon içeriğini azaltmanın farklı bir yolunu buldu. Fransız bilim insanı Leon Gillet ise 1904 yılında paslanmaz çelikten oluşan bir karışımı piyasaya çıkarırken ve 1913 yılında bunu belgeledi. Korozyon direnci yüksek ve dayanıklı olarak çeliğin farklı bir sınıfı endüstriyel alanda ve günlük kullanım ürünlerinde kullanılmaya başlandı.

Paslanmaz çelik, farklı alanlarda ve ürünlerde kullanıldığı için farklı sınıfları yer almaktadır. Farklı paslanmaz sınıfları oluşturmak için kullanılan elementler ve miktarlarında değişiklik yapılır. Dünya çapında üretilen 250’den fazla paslanmaz çelik alaşımı bulunurken yaygın olarak 10 alaşım kullanılmaktadır.

Paslanmaz özelliğini, korozyona karşı dayanıklı olması, ısı ve oksidasyon direncinin yüksek olmasından alır. Parlak görünüme sahip olması, bakım ve değişim maliyetlerini düşürmesi gibi birçok nedenden dolayı paslanmaz çelik pek çok alanda yaygın olarak kullanılmaktadır.

Paslanmaz çelik formülü hangi maddelerden oluşur sorusuna yakından baktığımızda; krom, nikel, molibden, bakır, mangan, silisyum, karbon, azot, titanyum maddelerinden oluşmaktadır. Kullanım alanına ve kullanım şekline göre içeriğinde bulunan malzemelerin miktarlarında değişiklik yapılmaktadır. Paslanmaz çeliğin üretiminde kullanılan formülde yer alan maddeler, çeliğin oksijenden korunmasını ve su geçirmez yapıda olmasını sağlarlar. 

Paslanmaz Çelik Üretiminde Kullanılan Elementler

Paslanmaz çelik üretiminde farklı formüller kullanılarak kullanım alanına göre üretim yapılmaktadır. Dayanıklı ve oksitlenme yaparak paslanmayan çelikler endüstriyel alanın yanı sıra farklı pek çok sektörde kullanılmaktadır.

Paslanmaz çelik formülü, demir + krom (> %10.5) + karbon (< %1.2 ) + diğer gereken maddelerin bir araya gelmesinden oluşmaktadır. Paslanmaz çelik grupları; Östeninik, ferritik, martensitik ve dupleks olarak 4’e ayrılmaktadır. 

 Östenitik grubu (300 serisi), pazarda en çok kullanılan ve üretimini en çok paslanmaz çelik grubudur. Isıya ve korozyona karşı en çok direnen gruptur.

Martensitik grubu (400 serisi), ısı ile sertleştirilebilir.

Ferritik grubu (400 serisi), %12’den fazla krom içeren yapısıyla bilinmektedir. Isıl işlemle sertleştirilemeyen ferritik grubu, sadece soğuk haddeleme ile biraz sertleşebilir.

Dubleks grubu, ferritik ve östenitik gruplarının bir araya geldiği yapıya sahiptir. 

Paslanmaz çelik üretiminde kullanılan krom, çeliğin paslanmaz özelliğine sahip olmasını sağlar. Çelik yapısı gereği kırılgan özelliktedir ve ısıl işlemde kırılabilir. Kırılganlığı azalmak için nikel kullanılmaktadır.

Molibden, paslanmaz çeliğin korozyona dayanıklı hale gelmesini sağlar. Molibden oranının artması, çeliğin daha yüksek dirence sahip olmasını sağlar.

Farklı alanlarda kullanılmak için üretilen paslanmaz çeliğe işlenebilmesi için bakır kullanılır. Bakır, çeliğin daha işlenebilir bir forma gelmesini sağlar.

Paslanmaz çeliklerin yüksek ısıya dayanıklı hale gelmesi için üretiminde mangan kullanılır. Çeliğin mukavemet sağlayarak demirden farklı olması için silisyum elementi kullanılmaktadır.

Çeliğin dayanıklı hale gelmesi ve tokluğunu etkileyen elementler arasında titanyum ve azot bulunmaktadır. Bununla birlikte sertliği arttırmak için karbon maddesi kullanılır.

Paslanmaz çelik formül ve üretiminde kullanılan maddeleri sizlerle paylaşmaya çalıştık. Ümit Paslanmaz blog sayfamızdan paslanmaz çelik hakkındaki sorularınıza yanıtlar bulabilirsiniz.