Paslanmaz dirsek; paslanmaz boru hatlarında boruların herhangi bir yöne doğru çeşitli açılarla dönmesini sağlayan fittings elemanıdır. Paslanmaz dirsekler bir boru hattında en çok kullanılan ekipmanların başında gelir. Paslanmaz dirsekler sadece boru hatlarında kullanılmakla kalmaz kazan çıkışlarında ve makinaların bağlantılarında da yoğun olarak kullanılmaktadır.
Paslanmaz dirsekler hatta bağlantı türlerine göre ikiye ayrılmaktadırlar. Bu ayrım şu şekilde yapılmaktadır; Paslanmaz kaynaklı dirsekler ve paslanmaz dişli dirsekler.
1) Paslanmaz Kaynaklı Dirsekler
Paslanmaz kaynaklı dirsekler paslanmaz boruların kısa parçalar halinde kesilmesi ve çeşitli şekillendirme makinaları kullanılarak şekillendirilmesi sonucu oluşan malzemelerdir. İsminden de belli olduğu üzere bu dirsekler hatta kaynak yapılarak bağlanılır ve dişli dirseklere göre yüksek basınca daha dayanıklıdırlar.Bu malzemeler de kalınlıklarına göre kendi aralarında sınıflara ayrılmaktadır.
Bu kalınlık ayrımı yapılırken 2mm 3mm gibi adlandırmaların yanında SCH (Schedule) normuna ait kalınlıklar ile de adlandırma yapılabilmektedir. SCH et kalınlıklarını belirten bir ölçü birimidir.
SCH ölçülerinin hangi çaplarda hangi kalınlıklara denk geldiğini tablomuz üzerinden öğrenebilirsiniz.
2)Paslanmaz Dişli Dirsekler
Paslanmaz dişli dirsekler, eriyik halde bulunan paslanmaz çeliğin çeşitli kalıplara dökülmesiyle ortaya çıkmaktadır. Kalıplardan çıkan malzemeler tam anlamıyla bitmiş sayılmazlar. Malzeme ağızları ölçüye getirilmek ve diş açılmak amacıyla tornalara bağlanılarak kullanıma hazır hale getirilirler.
Paslanmaz dişli dirsekler genellikle küçük çaplarda kullanılmaktadırlar. Bunun başlıca sebebi paslanmaz boru hatlarında çapların büyümesi ile dişli bağlantıya oranla kaynaklı bağlantının daha sağlam olduğunun düşünülmesidir.
Dişli dirseklerde kendi aralarında 2 ye ayrılmaktadırlar. Bu ayrım dişli bağlantının dişi mi yoksa erkek mi olduğu üzerinden yapılır. Her iki tarafı da dişi bağlantılı olan dirsekler dişli dirsek diye adlandırılırken bir tarafı dişi bir tarafı erkek bağlantılı olan dirseklere dişli kuyruklu dirsek denilmektedir. Dişli kuyruklu dirsekler genellikle dişi olarak biten hatlarda ara parça kullanmadan direk hattı bir yöne yönlendirmek amacı ile kullanılır.
Bu yazımızda sizlere paslanmaz boru hatlarının olmazsa olmazlarından olan paslanmaz dirseklerin neye göre sınıflandırıldıklarından üretim yöntemlerinden ve kullanım nedenlerinden bahsederek aklınızdaki neden paslanmaz sorusuna cevap vermeye çalıştığımız yazımıza paslanmaz kaynaklı dirseklerin üretimi hakkındaki video ile son veriyoruz.