Flanş; Boru hatlarında ve çeşitli makinelerde parçaların sızdırmayacak bir şekilde birleştirilmesini sağlayan paslanmaz fittings malzemesidir. Paslanmaz flanşlar genellikle basınçlı ortamlarda kullanılır. Flanşlar basınç karşısında kullanılan contalar ile sızdırmaz hale getirilmektedirler.

Paslanmaz flanşlar çeşitli norm ve flanşların hatta bağlantı türlerine göre sınıflandırılırlar.
Bu normlar basınç özelliklerine göre çeşitli ülkelerin uyguladığı standart normlardır. Ülkemizde genel olarak PN ve Libre normu kullanılmaktadır. Libre Amerikan normu flanşlarda kullanılan basınç standardı iken Pn Avrupa normu olarak kabul görmektedir. Pn normu kısaltması Dın olarak bilinen (Deutshes institut für normung) Alman normu tarafından belirlenmiştir. Libre normu ise Ansı ( American national standarts ınstıtue ) olarak bilinen Amerikan standartlar enstitüsü tarafından belirlenen basınç normudur.
Flanşlar kullanım amaçlarına göre çok farklı boyutlarda üretilebilir. Flanşların üretimi esnasında boyutlarına karar verirken dikkat edilmesi gereken bazı detaylar vardır. Bunlar; üretimde kullanılan malzemenin ne olduğu, flanşın kullanılacağı sistemin maruz kalacağı en yüksek sıcaklık ve basınç değeri, kullanılan hattın maruz kalacağı korozyon şiddeti ve flanşın kullanım alanı şeklinde sıralanabilir. Ayrıca flanşların farklı ölçülerde üretilirken bundan etkilenen 5 eleman vardır. Bunlar da et kalınlığı, cıvata sayısı, dış çap, iç çap ve cıvatanın daire sayısı olacak şekilde sıralanabilir.

Paslanmaz flanşlar depo, paslanmaz vana, pompa ve paslanmaz tesisatların çıkışlarında bulunurlar. genellikle dairesel yapıya sahip olsalar da dörtgen ve elips olanlarına da rastlanır. Paslanmaz flanşlar iki boruyu veya tesisat elemanını tesisata bağlamak için kullanılırlar. Bunlara ek olarak bazen makinalar arasındaki dönme hareketin arttırmak için de kullanılırlar. Paslanmaz flanşlar farklı çağlara sahip boruları birleştirmek için de kullanılabiliriler. Hata bağlantı türüne göre ise flanşları 5 ana grupta inceleyebiliriz. Bu türler; Düz flanş, kaynak boyunlu flanş, dişli flanş, serbest flanş ve kör flanştır.

1) Paslanmaz Düz Flanş

Paslanmaz düz flanşlar hatta bulunan borulara geçirilerek flanşlar hem önden hem de arkadan kaynak yapılarak hatta bağlanırlar. Karşılıklı olarak hatta bağlanan flanşlar üzerlerinde bulunan cıvata delikleri kullanılarak birbirlerine bağlanırlar. Bu bağlantı yapılırken iki flanş arasına conta konularak sızdırmazlık sağlanır.

2) Paslanmaz Kaynak Boyunlu Flanş

Paslanmaz kaynak boyunlu flanşlar hatta bulunan borulara alın alına kaynak yapılarak bağlanırlar. Kaynak boyunlu flanşlar da tıpkı paslanmaz düz flanşlar gibi bağlanarak sızdırmazlık sağlanır.

3) Paslanmaz Dişli Flanş

Paslanmaz dişli flanşlar genellikle basıncın daha az olduğu hatlarda kullanılan bağlantı elemanıdır. Paslanmaz dişli flanşlar; paslanmaz boru hatlarında genellikle hattın sonuna kaynatılan nipeller ile birlikte kullanılırlar. Hat sonunda hatta kaynatılan nipellere vira edilerek kullanılan dişli flanşların diğer kısımlarında ki bağlantı düz flanşlar ile aynıdır.

4) Paslanmaz Kör Flanş

Paslanmaz kör flanşlar hatlarda hatları sonlandırmak için kullanılan flanşlardır. Bu flanşlar hatların daha sonra devam ettirilebilme ihtimaline karşın kullanılırlar. Paslanmaz kör flanşlar diğer flanşlar gibi bir conta yardımıyla hatta bulunan diğer flanşa bağlanılarak hat sonlandırılır.

Bu yazımızda sizleri paslanmaz flanşlar hakkında bilgilendirmeye çalıştık. Paslanmaz flanş normları ve paslanmaz flanşların boru hatlarına bağlanma yöntemlerinden bahsettiğimiz yazımızla aklınızda ki neden paslanmaz sorusuna cevap vermeye çalıştık. Paslanmaz flanşlar ile ilgili daha detaylı bilgiye sahip olmak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.

5) Paslanmaz Serbest Flanşlar

Paslanmaz hatlardan daha çok hatların makinelere bağlandığı kısımlarda kullanılır. Makine üzerinde bulunan sabit flanşla birbirini tam olarak karşılayabilmesi için hat üzerinde hareket edebilen paslanmaz flanşlara serbest flanş denir. Serbest flanşlar hatlarda paslanmaz yakalar ile birlikte kullanılırlar. Serbest flanşlarda conta basma yüzeyi bulunmamaktadır. Serbest flanşlar içlerinden boru geçirildikten sonra boru sonuna yaka kaynatılarak flanşların borudan çıkması önlenir. Ayrıca flanşların serbestçe hareket etmeleri sağlanır. Serbest flanşlarda bulunamayan conta basma yüzeyleri yakalarda bulunan yüzeyler ile sağlanır. Geri kalan kısımlar yine paslanamaz düz flanşlar ile aynıdır.

Bahsettiğimiz flanşların nasıl yapıldığına dair olan videomuzu izleyebilirsiniz.