Paslanmaz çelik, neredeyse hayatımızın her alanında kullanılan malzemelerden biri haline gelmiştir. Paslanmaz çeliğin kullanım alanlarının çeşitliliği, paslanmaz çeliğin de farklı özelliklerinin olmasını gerektirir. Paslanmaz çeliğin farklı özelliklere sahip olmasını sağlayan şey ise paslanmaz çelik yapımında kullanılan alaşımlardır. Kullanılan alaşımlar paslanmaz çeliklere yeni özellikler kattığı gibi var olan özelliklerini de sönümleyebilir veya değiştirebilir. Paslanmaz çeliklerde kullanılan alaşımlardaki elementlerin sayısı arttıkça istenilen özelliği elde etme ihtimali azalır. Bundan dolayı kullanılan alaşımların olabildiğince az element içermesi önemlidir. Alaşımlar ile paslanmaz çeliğe eklenecek yeni özellikler de şu şekilde sıralanabilir; sertlik, esneklik, dövülme, kaynak edilme ve kesilebilme. Paslanmaz çelik alaşım elementleri en önemlileri de karbon, mangan, krom, silisyum ve nikel şeklinde sıralanabilir.
Paslanmaz Çelik Alaşım Elementi: Mangan
Mangan elementi paslanmaz çelik alaşımlarında kullanılan ve paslanmaz çeliği birçok özelliği katabilen elementlerdendir. Sadece mangan miktarı ile istenen özellik elde edilemeyebilir karbon oranı da oldukça önemlidir. Karbon oranı da göz önünde bulundurularak eklenen mangan ile paslanmaz çeliğin dövülebilme kaynak edilebilme özelliğini arttırırken esnekliğini küçük oranda da olsa azaltmaktadır. Mangan elementi paslanmaz çeliğin korozyon direncini de arttırır. Paslanmaz çelikte bulunan karbon miktarı arttıkça mangan elementinin özelliği de daha fazla görülmeye başlar. Mangan elementi aynı zaman da paslanmaz çeliğin dayanıklılığını da arttırır.
Paslanmaz Çelik Alaşım Elementi: Karbon
Paslanmaz çeliklerde istenilen özelliği elde etmek için hangi elementin kullanıldığı kadar ne kadar kullanıldığı da önemlidir. Karbon paslanmaz çeliğin daha sert olmasını sağlar ve karbon miktarını arttırdıkça sertliği de artar. Aynı zaman da akma ve çekme mukavemetini de arttırır. Karbon paslanmaz çeliğin sertliğini arttırdığı için esnekliği, dövülme ve kesilme özelliğinin azalmasına sebep olur.
Paslanmaz Çelik Alaşım Elementi: Silisyum
Silisyum tüm paslanmaz çeliklerin içinde bulunan bir elementtir ama miktarı değiştikçe paslanmaz çeliğe kattığı özellikler de değişir. Silisyumun paslanmaz çeliğin esnekliğini azaltır ama dayanıklılığını da arttırır. Paslanmaz çeliğin esnekliği azaldıkça dövülmesi de zorlaşır. Paslanmaz içinde bulunan silisyum miktarı arttıkça korozyon direnci de artar. Bunlara ek olarak paslanmaz çelikteki silisyum miktarının artması beraberinde ısıya karşı dayanıklılığı da arttırır.
Paslanmaz Çelik Alaşım Elementi: Krom
Paslanmaz çeliğin dayanıklılığını, paslanmaya ve korozyona karşı direncini sağlayan krom elementidir.Krom elementi çelik üzerinde oluşturduğu krom oksit tabakası ile çeliği paslanma ve korozyona dirençli hale getirmektedir. Direnci arttırırken çok daha az oranda da olsa esnekliği azaltır. Eğer krom çok fazla kullanılırsa kaynak edilme kabiliyeti azalır. Paslanmaz çelikte kolay kaynak yapabilmek oldukça önemlidir bundan dolayı kaynak kullanılan krom miktarının doğru ayarlanması önemlidir.
Paslanmaz Çelik Alaşım Elementi: Nikel
Nikel alaşımlarda çokça tercih edilen bir elementtir ve paslanmaz çelikte nikelin önemi göz ardı edilemeyecek kadar büyüktür. Nikelin en önemli kullanım amacı paslanmaz çeliğin korozyona karşı direncinin arttırmada kullanılmasıdır. Nikel paslanmaz çeliğin mukavemetini ve tokluğunu arttırır. Nikel, paslanmaz çeliğin sertliğini arttırır ama bu sertliğin derinlere kadar inmesini sağlar bu sayede paslanmaz çeliğin ısıya karşı dayanıklılığı da artar.
Bu içeriğimizde paslanmaz çelik alaşım elemanlarını size tek tek açıklamaya çalıştık. Paslanmaz çeliğin yapısını anlayabilmek için kullanılan alaşımların ve bu alaşımların özelliklerinin bilinmesi de önemlidir. Bunun en önemli sebebi ise paslanmaz çeliğin kullanım alanlarının çok geniş olması ve kullanım alanlarına göre sahip olması gereken özelliklerin değişmesidir. Kullanım alanına göre uygun özelliğin elde edilmesi için en iyi yol alaşımlardan faydalanmaktır. Siz de çalışacağınız alanda nasıl bir paslanmaz tercih etmeniz gerektiği konusunda bilgi almak için bize ulaşabilirsiniz.